Album: Michał Cała ŚLĄSK

"Śląsk" Michała Cały – unikalny cykl czarno-białych fotografii powstał niespełna 30 lat temu, ale to, co przedstawia, zdaje się być zapisem odległej historycznie i przestrzennie rzeczywistości.

Ponure piękno industrialnego krajobrazu Górnego i Dolnego Śląska zafascynowało trzydziestoletniego wówczas fotografa. Działający pełną parą w latach 70. przemysł górniczy i metalurgiczny ział dymami, degradował naturę, tworzył kosmiczny pejzaż pełen hałd, kominów, budynków przemysłowych i robotniczych osiedli.

Michał Cała pierwsze zdjęcie z cyklu "Śląsk" zrobił w 1975 roku w Wałbrzychu. Charakterystyczną, monumentalną panoramę tego miasta współtworzył naturalny górzysty teren, wkomponowane w niego dymiące fabryki, kopalnie i solidna poniemiecka miejska zabudowa.

Śląskie fotografie Cały są czymś więcej niż dokumentalnym zapisem. Fotografowane szerokim kątem hałdy Górnego Śląska układają się w surrealistyczne pejzaże, przytłaczające nastrojem grozy i osamotnienia. Samotny dom otoczony przez potężne przemysłowe zbiorniki, pojedyncze sylwetki mieszkańców Śląska, mikroskopijne w zestawieniu z nieludzką skalą przemysłowego otoczenia – to mimowolne metafory komunistycznej rzeczywistości.

Marta Karpińska
Galeria Zderzak, Kraków 2006